Olesno – kościół pw. św. Anny

Kościół określany mianem „oleskiej róży zaklętej w drewno” jest zupełnie niezwykły ze względu na oryginalny układ przestrzenny. Centralna część otoczona jest pięcioma kaplicami, jak płatkami róży nawiązując do herbu miasta Olesno, na którym znajduje się pięciopłatkowa róża, a także do niemieckiej nazwy miasta – Rosenberg. Nie ma wątpliwości dlaczego kościół ten trafił do Kanonu Krajoznawczego Polski, a od 2018 roku jest Pomnikiem Historii.

Powstanie kościoła związane jest z legendą o dziewczynie imieniem Anna, która uciekała przez las przed zbójcami. Nie mogąc biec dalej schroniła się pod sosną modląc się do swej patronki, św. Anny o ocalenie. Modlitwa została wysłuchana, a zbójcy przeszli obok drzewa, nie zauważając dziewczyny. Rodzina ocalonej ufundowała drewnianą figurkę św. Anny, którą zawieszono na drzewie. Wkrótce do „cudownej sosny” zaczęli pielgrzymować wierni, a w 1444 r. wzniesiono wokół niej kaplicę – szczyt drzewa ścięto, a na pniu zawieszono tabliczkę z napisem: „Czcigodna stara sosna, pod którą jedna panienka za wstawiennictwem Anny Świętej od śmierci uratowana była. Lipiec 1444”.

XV-wieczna kaplica wybudowana wokół pnia sosny nie mogła pomieścić coraz większej ilości napływających pielgrzymów z całego Śląska, Polski, Czech i Moraw. W 1518 r. kaplica została rozbudowana stając się ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym XVI i XVII w.

W drugiej połowie XVII w., po Wojnie Trzydziestoletniej, ruch pielgrzymkowy przybrał na sile, dlatego podjęto decyzję o ponownej rozbudowie. Umowa została podpisana z mistrzem budowlanym Marcinem Snopkiem, który podjął się budowy kościoła w postaci pięciopłatkowej róży. Stary kościół (korzenie) został połączony jedenastometrowym przejściem (łodygą) z kopułą otoczoną pięcioma kaplicami (kwiatem róży). Nową świątynię poświęcono w 1670 r. Ze względu na olbrzymią ilość pielgrzymujących, kościoła nie wyposażono w ławki, aby w środku pomieścić więcej osób, a dwie ambony rozmieszczono tak, aby ksiądz głoszący kazanie był dobrze widoczny i słyszany z każdego miejsca. Z dokumentów wizytacyjnych parafii, z 1679 r. wynika, że w dniu odpustu do kościoła św. Anny przybyło 10 tys. pielgrzymów!

Informacje praktyczne

Zwiedzanie: kościół zwykle jest zamknięty, żeby zobaczyć go w środku warto wybrać się w niedzielę przed mszą św. (nabożeństwa odbywają się od maja do końca września, w niedziele o 12:30 – ale przed wyjazdem warto zerknąć na aktualną stronę internetową parafii: https://www.parafia-olesno.pl/).

Parking: obok kościoła znajduje się bardzo duży parking, a także wiata rowerowa (wraz z licznymi trasami rowerowymi).

Dojazd: przez Olesno przebiegają drogi wojewódzkie 487, 494 oraz 901, a także droga krajowa 11. Sam kościół znajduje się tuż przy północnym wyjeździe z miasta drogą wojewódzką 487 w kierunku Byczyny, a niedaleko od kościoła powstał węzeł drogowy drogi ekspresowej S11, która ma powstać do 2028 roku.